AVM

Serebral AVM

Serebral AVM (Arterio-Venöz Malformasyon) beynin çeşitli yerlerinde bulunabilen, serebrovasküler (beynin kan damarlarındaki) bir bozukluktur. Normal yapısını kaybetmiş, duvarları incelmiş ve akım hızı artmış dolaşık bir atardamar (arter) ve toplardamar (ven) yumağıdır.



AVM’ lerin kesin oluş nedeni hala bilinmemektedir. Çoğu hastada anormal yapılanmış beyin damarlarının kırılganlığı yüzünden nöbet ya da kanama meydana gelir. Bazı hastalarda belirti olmayabilir ya da küçük şikayetler olabilir. Küçük AVM’ lerin kanama olasılığı, büyük AVM’ lere göre daha fazladır. Ayrıca AVM bir kez kanadığında, tekrar kanama ihtimali önemli ölçüde artar.
Kanama riskine ek olarak; AVM kan akışını, normal beyin yapısından farklı bir yere yönlendirip, inmeye (felçler) yol açan çalma fenomenine neden olur.

Belirtiler
AVM’ nin en çok gözlenen belirtileri baş ağrısı ve inmedir. Bu belirtiler, geniş dolaşık kan damarları yığınının, beynin yüzeyine zarar vermesi ya da beynin içine kanamasıyla ortaya çıkar. Hastaların sıklıkla bilinç kaybı, ani ve şiddetli baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, bulanık görme ve ense sertliği gibi şikayetleri olur. Hastalarda felç, konuşma bozukluğu, hissizlik gibi fokal merkezi nörolojik problemler olur.

Teşhis
AVM’ nin teşhisi nöroradyolojik tetkikler kullanılarak yapılır. Bilgisayarlı Tomografi genellikle istenen ilk incelemedir ve sıklıkla dolaşık kan damarları yığınını gösterir. Bu çalışmayı genellikle kan damarlarına ayrıntılı bir şekilde bakmak için geliştirilmiş olan BT-Anjiografi incelemesi takip eder. Anjiografi beyindeki kan damarlarını en ayrıntılı gösteren incelemedir. MR (manyetik rezonans) görüntülemesi de yararlı olabilir.
Genelde öncelikli kanıt amacıyla, beyini çevreleyen beyin sıvısına karışmış olan kanamayı anlamak için Lomber Ponksiyon yapılır. Bu sıvı genellikle kırmızıdır ve ‘ksantokromik’ olarak adlandırılır.
AVM’ ler Spetzler-Martin derece sınıflandırması olarak bilinen bir sisteme göre derecelendirilebilir. Bu sistem, AVM’ yi boyutuna, toplardamar drenajına ve önemli beyin bölgelerine olan yakınlığına göre derecelendirilir. AVM’ nin tedavi stratejisi bu derecelendirmeyle ilişkilidir.

Tedavi
Hastanın hayatını tehlikeye sokabilecek büyük kanamalarda öncelikli tedavi ameliyattır. Yeni kanama riskini ortadan kaldırmak için kan basıncı hemen kontrol altına alınmalıdır. AVM’nin neden olabileceği beyin hasarını engellemek için nöbet önleyici ilaçlar kullanılmalıdır.
AVM’ nin büyümesini ya da gelecekte olabilecek kanamaları önlemek için uzun dönem tedavi gerekir. Tedavi AVM’nin yerine, büyüklüğüne, kritik beyin bölgelerine yakınlığına ve toplardamar drenajına bağlıdır. Ameliyat kranyotomi ve AVM’nin çıkartılmasını içerir. Embolizasyon (kan damarlarının tıkanması) kasıktan, bir katater kullanılmak suretiyle, beyin atardamarlarına ulaşılmasını içerir. Kan akışını engellemek için AVM’ ye özel bir yapıştırıcı enjekte edilir.
AVM’nin merkezine yüksek doz radyasyon verilmesini sağlayan stereotaktik radyocerrahi, AVM’ yi ortadan kaldırmak için uygulanır.

Prognoz
İlk kanama nörolojik hasar yaratmadığında AVM’li hastaların çoğunda hastalığın seyri iyidir. Teşhis konan AVM’ li hastaların çoğu, çok az morbidite ile başarıyla tedavi edilebilir.

Hazırlayan: Dr. Murat Kocaoğlu
Haziran 2009