Serebral anevrizma

SEREBRAL ANEVRİZMALAR

Serebral anevrizma serebral arteriyel kan damarlarındaki genişleme ve balonlaşma sonrası meydana gelen zayıflık sonucu olan serebrovasküler bir bozukluktur. Anevrizmaların en büyük tehlikesi yırtılarak (rüptüre olması) ölümcül olabilen beyin kanamalarına yol açabilmeleridir.
Arter duvarlarının üç katı vardır. En içteki katmana tunika intima denir. Orta katman düz kas hücreleri ve elastik dokudan oluşur. En dış katman tunika adventisya ya da adventisya olarak bilinir. Bu katmanda bağ dokusu oluşur.
Serebral anevrizmalar şekillerine göre sakküler ya da füsiform olarak adlandırılır. Sakküler anevrizmalar yuvarlak ve çilek şekilli, fusiform anevrizmalar daha geniş ve düzdür.
Anevrizmalar iki gruba ayrılır. Gerçek ve yalancı anevrizmalar. Gerçek anevrizmalar her üç damar tabakasını da içerir (tunika medya, tunika intima, tunika adventisya). Yalancı anevrizmalar konjenital malformasyonlar, enfeksiyonlar veya hipertansiyoa bağlı olabilir. Yalancı anevrizmalar aynı zamanda psodoanevrizma olarak da bilinir. Sadece intima tabakası ile ilgili bir sorundur. Travma ya da diseksiyona bağlı oluşur.
Serebral anevrizmaların bulunduğu yer kafa tabanı üzerinde Willis poligonu olarak bilinen arter üzerindedir. Serebral anevrizmalar çocukjlardan daha çok yetişkinlerde görülür. Kadınlarda erkeklerden daha fazladır. Ama buna rağmen her yaşta da görülebilir.

Belirti ve bulgular
Küçük anevrizmalar herhangi bir semptom oluşturmayabilirler. Anevrizmalar genişledikleri zaman rüptüre olma riskleri artar. Rüptüre olduğu zaman çok şiddetli baş ağrısı oluştururlar (hayatının en kötü baş ağrısı) . Bu bulgular birden fazla olursa tehlike artar. Rüptüre olmuş anevrizma yaşamı tehtit eder. Ya tüm beyin çevresindeki kanama ( subaraknoit) ya da beyin içi kanama olur (intrakranyal).
Rüptüre anevrizmalarda bu semptomlara göre Hunt ve Hess skalasına göre derecelendirme yapılır:
Derece 1: Asemptomatik; çok az baş ağrısı ve ense sertliği
Derece 2: Orta yoğunlukta baş ağrısı; ense sertliği; kranyal sinir felçi dışında nörolojik defisit olmaz
Derece 3: Çok az nörolojik defisit
Derece 4: Stupor; orta yoğunblıkta hemiparezi; erken deserebre sertlik.
Derece 5: Derin koma; desrebre sertlik ve ölüm.

Tanı
Serebral anevrizmalarda nörolojik görüntüleme yöntemleri kullanılır. Bilgisayarlı tomografi parankim ve beyin çevresindeki anlamlı ve belirgin kanamalar için ilk çalışılacak yöntemdir. Daha sonra sıklıkla BT anjiyografi ve kan damarına spesifik bilgisayarlı görüntüleme kullanılır. Serebral damrları görmek için en iyi yöntem anjiyografidir. MR’ ında bu çalışmada faydası vardır.
Lomber ponksiyon olası kanamayı beyin sıvısında görmek için anlamlıdır. Sıvıda kırmızı veya sarı (ksantokromik) renk görülür.

Tedavi
Serebral anevrizma rüptürlerinde acil tedavi şekli öncelikle yoğun bakım ünitesine almak olmalıdır. Hastaların sıklıkla resüsitasyona ve mekanik ventilatöre bağlanmaya ihtiyaçları vardır. Hidrosefali gelişen bazı hastalarda beyin omurilik sıvısının normal akımının bloke olması nedeniyle hastaya acil ventrikülostomi uygulanmalıdır. . Bu işlem ventrikül içi sıvının dışarı drene edilmesi işlemidir.
Rüptüre anevrizmanın yeniden kanama riskini azaltmak için ilk üç günde cerrahi yapılmalıdır. Modern tedavi şekli kranyotomi ile kliplemek veya mikro koillerle trombeze etmek suretiyle endovasküler işlemler yapılmasıdır. Bu işlemlerde anevrzimanın yerleşimi, boyutu, şekli ve hastanın performansı önemlidir.
Hastalar ilk iki hafta vazospazm nedeniyle yüksek risk taşırlar. Nörolojik fonsiyonlaraı değişimi açısından monitöize edilmesine ihtiyaç duyarlar. Vazospazm, vazokonstrüksiyon sonucu strok benzeri semptomlarla sonuçlanır. Ya da damarların hasraına bağlı tıkaçların olmasıyla da olabilir. Hastalardaki vazospazm tedavisinde; medikal tedaviler, sıvı tedavisi veya anjioplasti gibi girişimsel işlemler yapılabilir.
Diğer tedavi yöntemleri; yatak istirahati, anti vazospazm ilaç tedavileri, tansiyon arttırıcı ve volümü arttırıcı tedavilerdir. Bu sayed bloke arterin çevresindeki kollateraller gelişir ve vazospazm konrol altına alınabilir.

Prognoz (hastalığın beklenen seyri)
Rüptüre serebral anevrizmalı hastanın prognozu; anevrizmanın genişliği, yerleşimi ve lokalizasyonuna, kişinin yaşına, genel sağlık durumuna ve nörolojik performansına bağlıdır. 1/3 hasta intraparankimal kanama nedeniyle kaybedilir. 1/3 hasta nörolojik defisit gelişmeden ölürler. Ya da az bir defisitle fiziksel terapiye bağımlı kalarak iyileşirler.
Kanamanın komplikasyonlarını kontrol altına almak için hastalar genellikle ventrikülo-peritoneal şant veya beslenme tüpü yerleştirilmesi gibi başka nörolojik cerrahi girişimlere gereksinim duyarlar.